حَدَّثَنَا أَبُو بَكْرِ بْنُ أَبِي شَيْبَةَ، وَيَحْيَى بْنُ حَبِيبٍ الْحَارِثِيُّ، – وَتَقَارَبَا فِي اللَّفْظِ – قَالاَ حَدَّثَنَا عَبْدُ الْوَهَّابِ الثَّقَفِيُّ، عَنْ أَيُّوبَ، عَنِ ابْنِ سِيرِينَ، عَنِ ابْنِ أَبِي بَكْرَةَ، عَنْ أَبِي بَكْرَةَ:
عَنِ النَّبِيِّ صلى الله عليه وسلم أَنَّهُ قَالَ ”إِنَّ الزَّمَانَ قَدِ اسْتَدَارَ كَهَيْئَتِهِ يَوْمَ خَلَقَ اللَّهُ السَّمَوَاتِ وَالأَرْضَ السَّنَةُ اثْنَا عَشَرَ شَهْرًا مِنْهَا أَرْبَعَةٌ حُرُمٌ ثَلاَثَةٌ مُتَوَالِيَاتٌ ذُو الْقَعْدَةِ وَذُو الْحِجَّةِ وَالْمُحَرَّمُ وَرَجَبٌ شَهْرُ مُضَرَ الَّذِي بَيْنَ جُمَادَى وَشَعْبَانَ – ثُمَّ قَالَ – أَىُّ شَهْرٍ هَذَا” . قُلْنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ – قَالَ – فَسَكَتَ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُسَمِّيهِ بِغَيْرِ اسْمِهِ . قَالَ ”أَلَيْسَ ذَا الْحِجَّةِ ” . قُلْنَا بَلَى . قَالَ ”فَأَىُّ بَلَدٍ هَذَا” . قُلْنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ – قَالَ – فَسَكَتَ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُسَمِّيهِ بِغَيْرِ اسْمِهِ . قَالَ ”أَلَيْسَ الْبَلْدَةَ” . قُلْنَا بَلَى . قَالَ ”فَأَىُّ يَوْمٍ هَذَا” . قُلْنَا اللَّهُ وَرَسُولُهُ أَعْلَمُ – قَالَ – فَسَكَتَ حَتَّى ظَنَنَّا أَنَّهُ سَيُسَمِّيهِ بِغَيْرِ اسْمِهِ . قَالَ ”أَلَيْسَ يَوْمَ النَّحْرِ” . قُلْنَا بَلَى يَا رَسُولَ اللَّهِ . قَالَ ”فَإِنَّ دِمَاءَكُمْ وَأَمْوَالَكُمْ – قَالَ مُحَمَّدٌ وَأَحْسِبُهُ قَالَ – وَأَعْرَاضَكُمْ حَرَامٌ عَلَيْكُمْ كَحُرْمَةِ يَوْمِكُمْ هَذَا فِي بَلَدِكُمْ هَذَا فِي شَهْرِكُمْ هَذَا وَسَتَلْقَوْنَ رَبَّكُمْ فَيَسْأَلُكُمْ عَنْ أَعْمَالِكُمْ فَلاَ تَرْجِعُنَّ بَعْدِي كُفَّارًا – أَوْ ضُلاَّلاً – يَضْرِبُ بَعْضُكُمْ رِقَابَ بَعْضٍ أَلاَ لِيُبَلِّغِ الشَّاهِدُ الْغَائِبَ فَلَعَلَّ بَعْضَ مَنْ يُبَلَّغُهُ يَكُونُ أَوْعَى لَهُ مِنْ بَعْضِ مَنْ سَمِعَهُ” . ثُمَّ قَالَ ”أَلاَ هَلْ بَلَّغْتُ”
قَالَ ابْنُ حَبِيبٍ فِي رِوَايَتِهِ ”وَرَجَبُ مُضَرَ” . وَفِي رِوَايَةِ أَبِي بَكْرٍ ”فَلاَ تَرْجِعُوا بَعْدِي”
நபி (ஸல்), “வானங்களும் பூமியும் படைக்கப்பட்ட நாளில் இருந்த (பழைய) நிலைக்குக் காலம் திரும்பிவிட்டது. ஆண்டு என்பது பன்னிரண்டு மாதங்களாகும். அவற்றில் நான்கு மாதங்கள் புனிதமானவை. (அவற்றில்) மூன்று மாதங்கள் தொடர்ந்து வரக்கூடியவை. அவை: துல்கஅதா, துல் ஹிஜ்ஜா மற்றும் முஹர்ரம் ஆகியவையாகும். (மற்றொன்று) ஜுமாதல் ஆகிராவுக்கும் ஷஅபான் மாதத்திற்கும் இடையேயுள்ள “முளர் குலத்தாரின் ரஜப் மாதமாகும்” என்று சொன்னார்கள்.
பிறகு, “இது எந்த மாதம்?” என்று கேட் டார்கள். நாங்கள், “அல்லாஹ்வும் அவனுடைய தூதருமே நன்கறிவர்” என்றோம். அவர்கள் அந்த மாதத்திற்கு வேறு பெயர் சூட்டுவார்களோ என்று நாங்கள் எண்ணுமளவுக்கு மௌனமாக இருந்துவிட்டு, “இது துல்ஹஜ் இல்லையா?” என்று கேட்டார்கள். நாங்கள் “ஆம்” என்றோம்.
பிறகு “இது எந்த நகரம்?“ என்று கேட்டார்கள். அதற்கு நாங்கள், “அல்லாஹ்வும் அவனுடைய தூதருமே நன்கறிவர்” என்று கூறினோம். அப்போதும் அவர்கள் அதற்கு வேறு பெயர் சூட்டுவார்களோ என்று நாங்கள் எண்ணுமளவுக்கு மௌனமாக இருந்துவிட்டு, “இது அல்பல்தா (மக்காவின் பெயர்களில் ஒன்று) அல்லவா?” என்று கேட்க, நாங்கள் “ஆம்” என்றோம். மேலும் “இது எந்த நாள்?” என்று கேட்டார்கள். நாங்கள், “அல்லாஹ்வும் அவனுடைய தூதருமே நன்கறிவர்” என்றோம். இந்த நாளுக்கு அவர்கள் வேறு பெயர் சூட்டுவார்களோ என்று நாங்கள் எண்ணுமளவுக்கு மௌனமாக இருந்துவிட்டு, “இது நஹ்ருடைய (பலியிடும்) நாளல்லவா?” என்று கேட்க, நாங்கள், “ஆம், அல்லாஹ்வின் தூதரே!” என்றோம்.
பிறகு “உங்களது புனிதமிக்க இந்த நகரத்தில், உங்களின் புனிதமிக்க இந்த மாதத்தில் இன்றைய நாள் எந்த அளவுக்குப் புனிதமானதோ அந்த அளவுக்கு உங்கள் (ஒருவரின்) உயிரும், உடைமைகளும் மானமும் (இன்னொருவருக்குப்) புனிதமானவையாகும். (அவற்றுக்கு ஊறு விளைவிப்பதற்கு எவருக்கும் அனுமதியில்லை) நீங்கள் மறுமையில் உங்களுடைய இறைவனைச் சந்திப்பீர்கள். அப்போது அவன் உங்களிடம் உங்கள் செயல்கள் குறித்து விசாரணை செய்வான். அறிந்துகொள்ளுங்கள்! எனக்குப் பின், ஒருவர் மற்றவரின் கழுத்தை வெட்டி மாய்த்துக்கொள்ளும் நிராகரிப்பாளர்களாய் அல்லது வழிகெட்டவர்களாய் நீங்கள் மாறிவிடாதீர்கள்.
இதோ! இங்கு வந்தவர்கள் வராதவர்களுக்கு (என் கட்டளைகளை) அறிவித்துவிடுங்கள். ஏனெனில், இந்தச் செய்தி எவரிடம் தெரிவிக்கப்படுகிறதோ அவர், தாம் யாரிடமிருந்து இதைக் கேட்டாரோ அவரைவிட நன்கு (புரிந்து) பாதுகாப்பவராக இருக்கலாம்” என்று கூறினார்கள். பிறகு “நான் (இறைச் செய்திகள் அனைத்தையும்) சேர்த்துவிட்டேனா?” என்று கேட்டார்கள்.
அறிவிப்பாளர் : அபூபக்ரா (ரலி)
குறிப்பு :
நபி (ஸல்) தம் தோழர்களிடம் வினவும் வினாக்களுக்கு, விடை தெரிந்திருந்தாலும் “அல்லாஹ்வும் அவனுடைய தூதருமே நன்கறிவர்” என்று கூறும் வழக்கம், நபித் தோழர்களிடம் இருந்தது.
“இந்த ஹதீஸில் இடம்பெற்ற ‘மானமும்’ எனும் சொல்லை நபி (ஸல்) சேர்த்துச் சொன்னார்கள் என்று நினைக்கின்றேன்” என்று அறிவிப்பாளர்களுள் ஒருவரான முஹம்மது (ரஹ்) ஐயத்துடன் குறிப்பிடுகின்றார்.